-
Historia
Przed przybyciem Hiszpanów na Karaiby Kubę zamieszkiwali Indianie Guanahatabey, pierwotni mieszkańcy tych ziem, a następnie Sibonejowie i Tainowie. W 1492 roku wyspę odkrył Krzysztof Kolumb, w kolejnych latach Kubę kolonizowano, a w 1521 roku włączoną ją do wicekrólestwa Nowej Hiszpanii. Rdzenna ludność praktycznie przestała istnieć, dlatego Hiszpanie zaczęli sprowadzać z Czarnego Lądu niewolników przeznaczonych do pracy na plantacjach trzciny cukrowej. W XVIII wieku Kuba znalazła się czasowo pod protektoratem Anglii, jednak Hiszpanie odzyskali ją, zrzekając się tym samym na rzecz Anglików praw do Florydy. W 1894 roku na wyspie wybuchło powstanie przeciwko hiszpańskiemu oprawcy, na którego czele stanął bohater walk o niepodległość, Jose Marti. Wojna amerykańsko-hiszpańska z końca wieku XIX doprowadziła do zmiany zwierzchnictwa nad Kubą. Odtąd to USA decydowała o losach tego państwa.
Pierwszą połowę XX wieku ogromny wpływ na Kubę wywierała polityka Stanów Zjednoczonych. Uchwalono niekorzystną dla Kubańczyków „poprawkę Platta”, zapewniono rządowi USA możliwość prowadzenia bazy wojskowej w Guantanamo. Władzę na Kubie dzierżyło odpowiednio dwóch dyktatorów – Gerardo Machado y Morales oraz Fulgencio Batista, którego to obaliła kubańska rewolucja wszczęta w latach 50. przez Fidela Castro, jego brata i lekarza z Argentyny znanego pod przydomkiem El Che. Rządy młodego prawnika, kolejnego tyrana Kuby, zapoczątkowały okres intensywnej współpracy ze Związkiem Radzieckim oraz tym intensywniejszego uniezależniania się od Stanów Zjednoczonych. W 2008 roku Fidela Castro zastąpił jego brat, Raul. W najnowszej historii Kuby wyróżnia się kilka, najistotniejszych wydarzeń jak np. inwazję w Zatoce Świń, która na długie lata uniemożliwiła porozumienie między wyspą a USA, wizytę Jana Pawła II czy tzw. kryzys kubański w czasie zimnej wojny. Pod koniec roku 2014 nastąpił przełom w sprawie kubańsko-amerykańskiej, wznowiono bowiem stosunki dyplomatyczne między tymi krajami, zapowiadając tym samym otwarcie się Stanów Zjednoczonych na Kubę. Wydarzenie to zapoczątkuje prawdopodobnie szereg znaczących zmian.
-
Geografia
Kuba, największa wyspa na Karaibach, znajduje się na Morzu Karaibskim z dostępem do Zatoki Meksykańskiej, należąc do archipelagu Wielkich Antyli. Linia brzegowa ma długość ponad 3700 metrów i cechuje ją duże zróżnicowanie – pełna jest zatoczek i półwyspów oraz przybrzeżnych wysepek. Do Kuby przynależą administracyjnie liczne wyspy m.in. Cayo Coco, Cayo Santa Maria czy największa – Isla de la Juventud. Wyspa jest w większości nizinna, znajdujące się na niej pasma górskie są raczej niskie z wyjątkiem najwyższych gór – Sierra Maestra, ale mimo to kubański krajobraz bez wątpienia zachwyca różnorodnością. Na Kubie dominuje klimat podrównikowy wilgotny z wysokimi temperaturami, dużą wilgotnością i porą deszczową. Najdłuższa rzeka to Rio Cauto o długości 340 km. Co ciekawe, obszary porośnięte lasami stanowią na wyspie skrajną mniejszość. Na terenie kraju znajdują się za to liczne obszary objęte ochroną, z czego dwa parki narodowe wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Kubańską faunę zdominowały zwierzęta niewielkich gabarytów: liczne gatunki tropikalnych ptaków morskich i lądowych, gryzonie, a także, poza terenami miejskimi, jadowite owady np. czarne wdowy. Na terenach bagiennych występują krokodyle, zaś na sawannach legwany.
-
Kultura i religia
Son, rumba, salsa czy cubaton to tylko niektóre z kubańskich skarbów. Oczywiście najbardziej cenionym aspektem kultury Kubańczyków jest przede wszystkim muzyka, zarówno taniec jak i śpiew, które wypełniają tutejsze ulice, nie dając o sobie zapomnieć jeszcze długo po odbyciu wycieczki na Kubę. Do najbardziej znanych wykonawców i zespołów pochodzących z Kuby należą w pierwszej kolejności Buena Vista Social Club, Celia Cruz, która karierę zrobiła w USA czy Gente de Zona – grupa chłopaków rozsławiona na świecie dzięki popularnemu kawałkowi „Bailando” wyprodukowanemu we współpracy z Enrique Iglesiasem. Aby poznać muzyczną część kultury Kubańczyków nie trzeba jednak przesłuchiwać dyskografii najsłynniejszych twórców. To na ulicy Hawany, Trinidadu czy Santiago de Cuba zobaczycie w akcji lokalnych mieszkańców, którzy tańczą niczym zawodowcy, a w ulicznych zespołach wykonują piosenki Buena Vista Social Club czy słynną Guantanamerę.
Jeśli chodzi o kubańską literaturę, to zdecydowanie największą popularnością cieszą się dzieła Kubańczyków-emigrantów. Uznanie zdobył sobie chociażby były uczeń Gabriela Garcii Marqueza – Eliseo Alberto. Na uwagę zasługuje także twórczość Yossa np. jego zbiór opowiadań pt. „Siedem grzechów kubańskich”. Z lżejszej literatury warto polecić Dainę Chaviano, autorkę romansów traktujących o Kubie i dostarczających czytelników wielu, ciekawych informacji na temat kubańskiej kultury. Znamienne, że ogromny wpływ na świat literatury hiszpańskojęzycznej wywarło właśnie dwóch Kubańczyków, bez wątpienia wybitnych twórców – Jose Lezama Lima i Guillermo Cabrera Infante.
Teoretycznie na Kubie dominuje katolicyzm, jednak w praktyce duża część mieszkańców nawet nie zdaje sobie sprawy z tego, że ich wyznanie ma niewiele wspólnego chrześcijaństwem, a stanowi synkretyczny kult powstały w wyniku zetknięcia się afrykańskich praktyk religijnych z katolicyzmem hiszpańskich konkwistadorów. Hiszpanie zabronili niewolnikom czczenia ich bóstw, ale mimo to wierzeń z Czarnego Lądu nie udało się zlikwidować, a jedynie nieco je zmienić. Oprócz tego na Kubie żyje dość spory, zwłaszcza jak na kraj poddany niegdyś hiszpańskiej konkwiście, odsetek osób bezwyznaniowych.